<m2m-nl> Welkom terug Ahmed Issa

[Jo van der Spek M2M]

Hoger beroep Schipholbrand moet opnieuw! Ahmed Issa, welkom terug in
Nederland!

De Hoge Raad heeft vandaag 14 december 2010 de uitspraak van het
Amsterdams Gerechtshof vernietigd en verwijst de zaak naar het
Gerechtshof te 's-Gravenhage, opdat de zaak op het bestaande hoger
beroep opnieuw wordt berecht en afgedaan. Welkom Ahmed Issa!
Ahmed Issa werd op basis van de vernietigde uitspraak naar Libië
uitgezet en mag nu terugkomen om zich te verdedigen. Free Ahmed Issa!
Wij heten hem welkom. Deze uitspraak van de Hoge Raad bevestigt de
belangenverstrengeling in dit politiek proces waarbij het Ministerie van
Justitie (Dienst Justitiële Inrichtingen en Openbaar Ministerie) zware
druk heeft gezet op de verdachte en waarbij de politiek
verantwoordelijken werden vrijgesproken. Ahmerd Issa is de zondebok van
de Schipholbrand. Niet Ahmed Issa, maar Donner is schuldig.

Vernietiging van de Hoge Raad is gebaseerd op twee punten:

1. Het Amsterdamse Gerechtshof die het hoger beroep behandelde (en de
zaak voor nader onderzoek naar de Rechter-Commissaris in de Rechtbank te
Haarlem had verwezen) heeft ten onrechte geoordeeld dat het onbevoegd
was het verzoek tot wraking van de Rechter-Commissaris in behandeling te
nemen. De verdediging (van Ahmed Issa) verweet de rechter-commissaris
dat deze de door het hof gekozen Zwitserse deskundige niet de juiste
informatie had toegestuurd en verzocht het hof deze daarom te wraken.
Dit verzoek was door de verdediging ingediend bij het hof die het
vervolgens niet in behandeling nam omdat deze bij (het kabinet van) de
rechter-commissaris te Haarlem indegediend had moeten worden. Fout zegt
de Hoge Raad. De verdediging was wel bij het juiste adres en het hof had
het verzoek moeten honoreren.

2. De verdediging had het hof verzocht dr. ir. P.H.A.J.M. van Gelder van
het bureau PSCT als deskundige te benoemen voor het verrichten van nader
statistisch onderzoek. Dit ter beantwoording van de vraag of de kans
aanmerkelijk is dat een weggeworpen sigaret de oorzaak is van het
ontstaan van brand. Het hof heeft dit afgewezen omdat Van Gelder een
statisticus is terwijl het verzochte nadere onderzoek een juridisch
oordeel vergt. De Hoge Raad oordeelt dat de beantwoording van de vraag
wellicht een juridisch oordeel vergt, maar dat hierbij statistisch
onderzoek van belang kan zijn. Zeker gezien het feit dat het hof in zijn
uitspraak heeft geoordeeld dat sprake was van een aanmerkelijke kans dat
de weggeworpen sigaret brand zou veroorzaken welke mede is gebaseerd op
statistisch onderzoek (van door verdediging bekritiseerde NFI-onderzoek).

Commentaar van M2M

Cassatie Schipholbrand: vreemdelingenbeleid gevangen in paradox

De Hoge Raad heeft op 14 december bepaald  dat de rechtzaak over de schuld 
aan de Schipholbrand moet worden overgedaan. Dat is goed nieuws voor de 
enige verdachte, maar wat betekent het dat niemand aansprakelijk is te 
houden voor de dood van elf gevangen ongedocumenteerde vreemdelingen?

Misschien wel de beroemdste illegaal van Nederland is Ahmed Issa Al Jeballi, 
oftewel "De Libiër". In september vorig jaar is Ahmed in hoger beroep 
schuldig verklaard aan het veroorzaken van de Schipholbrand en direct daarna 
als ongewenst vreemdeling het land uitgezet. En daarmee leek de 
Schipholbrand juridisch "uitgeprocedeerd" met als conclusie dat niemand 
schuldig was aan de dood van elf ongedocumenteerde vreemdelingen die stikten 
in de rook in hun cellen van het detentiecomplex op Schiphol-Oost.
Ahmed was door het slordig wegschieten van een peuk schuldig aan het 
ontstaan van de brand, maar de catastrofale gevolgen vielen hem niet te 
verwijten. Het ongetrainde personeel dat de deur open liet waardoor het vuur 
om zich heen kon slaan werd wel verhoord maar nooit vervolgd. Evenmin hoefde 
de directeur van de inrichting zich voor de rechter te veranwoorden en ook 
de directie van Justitie in Den Haag werd na enig wikken niet vervolgd door 
het Openbaar Ministerie. Inmiddels wordt in de Haarlemmermeer voortvarend 
gewerkt aan de bouw van een nieuw detentiecomplex dat volgens de 
gemeenteraad garant moet staan voor een humane vreemdelingenbewaring. Eerder 
gingen al nieuwe complexen open in Alphen aan den Rijn en op vliegveld 
Zestienhoven. Volgend jaar kan het complex op Schiphol Oost gesloopt worden 
en verdwijnen ook de restanten van de brand in blok K.

De stilte die rond de Schipholbrand was ingetreden werd verbroken toen op 5 
november de advocaat-generaal advies uitbracht aan de Hoge Raad inzake het 
verzoek om cassatie van de veroordeling van Ahmed Issa.

De advocaat-generaal is van mening dat de veroordeling moet worden 
vernietigd. Het hof heeft de veroordeling mede gebaseerd op het rapport van 
een deskundige die op zijn beurt weer geput heeft uit het rapport van de 
Onderzoeksraad voor veiligheid. Volgens de advocaat-generaal mag dat niet 
gelet op de Rijkswet Onderzoeksraad voor veiligheid. Ook acht de 
advocaat-generaal het bewijs van het opzet op brandstichting onvoldoende. 
Tot slot is de afwijzing van het verzoek van de verdediging om een 
deskundige te horen volgens hem ontoereikend gemotiveerd. (bron: persbericht 
Hoge Raad)"

Het bewijs is onvoldoende. In het proces bleek dat justitie twee middelen 
had tegen Ahmed Issa: de eliminatie-methode  en het leerstuk van de 
voorwaardelijke  opzet. Om aannemelijk te maken dat Ahmed Issa de brand had 
veroorzaakt moesten alle mogelijke technische oorzaken worden uitgesloten. 
Er waren talrijke aanwijzingen voor een andere oorzaak, variërend van 
gevangenen die wisten van haperende apparaten tot een eerder brandalarm dat 
loos leek maar dat mogelijk niet was. Uiteindelijk hangt dit bewijs door 
eliminatie aan een flinterdun draadje in een nachtlampje dat al dan niet aan 
was.
Het voorwaardelijke opzet houdt in dat Ahmed had moeten beseffen dat zijn 
weggeschoten peuk tot brand kon leiden. Hij nam bewust een risico door niet 
na te gaan of de peuk echt uit was. Dit veronderstelt dat een gevangene 
informatie heeft over de beveiliging van zijn cel en dus ook kennis over de 
nalatigheid van de directie bij het naleven van de voorschriften.
Om meer dan slordigheid ten laste te kunnen leggen heeft het OM en het Hof 
de informatiepositie van een gevangene op Schiphol Oost tot het absurde 
moeten overschatten.

De Hoge Raad  versterkt het beeld: Niemand is schuldig aan de ramp, het was 
geen misdaad maar een ongeluk, een bedrijfsongeval.
Maar het beleid zelf blijft paradoxaal: je zet mensen vast die je weg wil 
hebben en je behandelt mensen als criminelen ook al worden ze nergens van 
verdacht.
De beleidsmatige verantwoordelijkheid voor de Schipholbrand is weggemoffeld 
om deze paradox te verhullen. Daarvoor moest een slachtoffer als Ahmed als 
zondebok gebruikt worden.
Nu de Hoge Raad het vonnis heeft vernietigd wordt het misschien mogelijk in 
te zien dat we hier te maken met een systeemfout.
Een systeemfout die is ontstaan door de creatie van de illegaal: een mens 
die zich bevindt op Nederlands grondgebied, maar buiten de rechtsorde wordt 
geplaatst. "U hoort hier niet en dient zich onverwijld te verwijderen." is 
de boodschap. En zodra je je vertoont moet je weg, dat wil zeggen het land 
uit of  in vreemdelingenbewaring. Het is de logica van de ontkenning. Voor 
mensen die hier niet horen ben je als overheid ook niet verantwoordelijk, 
het klinkt ook logisch. Alleen gaat de logica mank als diezelfde overheid de 
vreemdeling opsluit: de cipier bewaakt de gevangene, maar behoort ook over 
diens leven te waken. Buiten de gevangenis is de illegaal voor zijn blote 
bestaan op zichzelf aangewezen, die keus kun je als mens maken. Maar eenmaal 
in het gevang is de staat verantwoordelijk.
De vraag is dan of de overheid een probleem oplost door mensen daartoe te 
veroordelen.  Opsluiten maakt het voor een illegaal niet makkelijker om te 
bewegen, dus ook niet het land uit. En illegaal verblijf tot misdaad 
verklaren, zoals de regering Rutte wil,  zal in het onzichtbare en 
opgejaagde leven van de vreemdeling zonder papieren weinig verschil maken.

Een nieuwe rechtszaak in de Schipholbrand is interessant, maar echt spannend 
wordt het pas als we met vreemdelingen kunnen leven zonder ze in bewaring te 
stellen.

Links:

uitspraak Hoge Raad, Den Haag, 14 december 2010
http://zoeken.rechtspraak.nl/resultpage.aspx?snelzoeken=true&searchtype=ljn&ljn=BO2966&u_ljn=BO2966

http://www.nrc.nl/nieuws/2010/12/14/zaak-schipholbrand-moet-overnieuw/